Czasopismo ER(R)GO jest ogólnopolskim periodykiem naukowym nawiązującym do kilkunastoletniej działalności interdyscyplinarnej grupy seminaryjnej o tej samej nazwie. Zawiera refleksje o charakterze interdyscyplinarnym nad wytworami kultury współczesnej – także kultury popularnej – ze szczególnym naciskiem na zagadnienia teoretyczne.
Istotny nacisk kładzie się na zagadnienia teoretycznoliterackie, przy czym literatura postrzegana jest w jej powiązaniach z kontekstami i procesami ogólnokulturowymi. Zadaniem pisma jest wypełnienie niszy między periodykami literaturoznawczymi i kulturoznawczymi oraz umożliwienie spotkania tych dwóch szerokich dziedzin w jednej przestrzeni czytelniczej.
Głównymi działami pisma są „Rozprawy – szkice – eseje” poświęcone tematyce określonej wyżej oraz „Przekłady”, mieszczące jeden lub dwa ważne teksty obcojęzyczne w tłumaczeniu polskim. Uzupełnieniem tych centralnych sekcji każdego numeru będą opcjonalne i konstruowane w miarę aktualnych potrzeb działy uzupełniające: „Polemiki – komentarze – uwagi”, zawierające materiał dyskusyjny, oraz „Recenzje – noty – omówienia”.
Na podstawie: http://www.errgo.us.edu.pl/?lg=pl&id=profile
Tematem przewodnim numeru 28(1) z roku 2014 są zagadnienia ekokrytyki. Wątki dotyczące zwierząt pojawiają się głównie w dziale “Opinie – polemiki – komentarze”, w zapisie debaty zorganizowanej w październiku 2012 r. w Muzeum w Gliwicach i poświęconej kwestii wykorzystywania zwierząt dla potrzeb sztuki oraz tekście Ewy Chudyby “Moje problemy ze sztuką współczesną”.
Tytuł: ER(R)GO “Konteksty ekokrytyki”
Numer: 28(1)/2014
Redaktor naczelny: Wojciech Kalaga
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk” we współpracy z Instytutem Kultur i Literatur Anglojęzycznych Uniwersytetu Śląskiego
ISSN 1508-6305
Stron: 141
Miejsce wydania: Katowice
Rok wydania: 2014
Spis treści (rozwiń)
Wstęp
Wojciech Kalaga – Er(r)go 5
Rozprawy – szkice – eseje
Tomasz Sikora – (Eko)krytyka czystej percepcji 9
Tomasz Burzyński – Ryzyko z perspektywy badań kulturowych. Wybrane problemy metodologiczne 23
Bartosz Stopel – Ujarzmić kulturę: literaturoznawczy darwiniści i biologiczne podstawy humanistyki 36
Karolina Lebek – Osobliwości natury a metoda: filozofia naturalna wobec wyjątku w siedemnastowiecznej Anglii 49
David Schauffler – Abendlland: Henry Wadsworth Longfellow i świadomość ekopoetycka 61
Joanna Soćko – Milczące życie liter. O związku języka i przyrody w poezji R.S. Thomasa 74
Opinie – polemiki – komentarze
“Zwierzę – żywe tworzywo artysty?” Zapis debaty – fragmenty 90
Varia – kontynuacje – antycypacje
Ewa Chudyba – Moje problemy ze sztuką współczesną 105
Recenzje
Tomasz Burzyński – RZECZpospolita, czyli demokratyzacja nauki w służbie natury 119
Noty o książkach 129
Summaries in English 133
Informacje dla autorów 139
Wstęp (rozwiń)
… ekologia, ekokrytyka, ekofilozofia, ekologia polityczna, etyka ekologiczna, pamięć o Ziemi, siostry i bracia mniejsi i jeszcze mniejsi. A więc, nie całkiem kolejno: odchodzący w przeszłość voyeurystyczny, odcieieśniony podmiot, Ja nieświadome swego ciała, panujące percepcyjnie nad zewnętrzem – w zamian podmiot nieuchronnie „skażony” zcwnętrznością natury i technologii. Anulowanie dychotomii natura-kultura. Katastrofy ekologiczne a panika moralna, reglamentowanie poczucia sprawstwa, dekonstrukcja dyskursów cywilizacji technicznej, ryzyko świadomości ekologicznej a narracje winy i odpowiedzialności. Błędy natury i doświadczenie dziwności, kiedy to natura zbacza ze ścieżki, kontrolowana transgresja, umysł upadły, szlifowanie intelektu, potworności i metodologiczny reżim, osobliwości jako narzędzie metody i Bacona odnowa filozofii naturalnej.
Literaturoznawczy darwiniści i nowy pozytywizm, kultura zdeterminowana biologicznie, kultura pozbawiona autonomii przez zjawiska przyrodnicze. Literatura jako środek adaptacji i przetrwania, konstruktywizm kulturowy a psychologia ewolucyjna jako pomost między kulturą i naturą, Iliada jako dramat nagich małp, umysł czy mózg, ordynarny redukcjonizm i stek banałów. Ekopoezja i ekopoetyka, natura i przeznaczenie, wściekłość i wrzask cywilizacji, utożsamienie z naturą, eschatologia cywilizacyjnej zagłady. Indianin jako Człowiek przed upadkiem, ślady stóp wodza i prawa etyczne, wygnanie z raju i pojednanie w Mieście Braterskiej Miłości.
Ziemia jako beneficjent postmodernizmu, zapominanie przyrody a stworzenie świata, antropocentryzm religii i równość wszelkiego stworzenia, cisza i Logos, poetycka fenomenologia, śpiew ptaka i stwórca ukryty w stworzeniu. Ja jako rzecz między innymi rzeczami, materia języka i materia świata, przeźroczyste oko i oko rentgenowskie. Polityka natury jako oksymoron. Zwierzę jako tworzywo sztuki i jako osoba, awangarda moralna artysty, komunikacja transgatunkowa, uśmiercanie obiektów.
Ból zwierząt.
Ten numer Er(r)go powstał pod troskliwą merytoryczną opieką Marzeny Kubisz oraz Anny Chromik, którym w imieniu redakcji składam koleżeńskie podziękowania.
Wojciech Kalaga
Zwierzę - żywe tworzywo artysty? Zapis debaty (fragment) (rozwiń)
Poniższy tekst jesi zapisem fragmentów debaty, która odbyła się 12 października 2012 r. w Muzeum w Gliwicach. Idea przeprowadzenia debaty dotyczącej kwestii niczym nieograniczonego (z uwagi na „wolność twórczą”) posługiwania się przez artystów żywym zwierzęciem, pojawiła się wraz z decyzją o zorganizowaniu w Czytelni Sztuki wystawy Michała Brzezińskiego Expanded Life Definifion, gdzie elementem jednej z instalacji była woliera z żywą papugą.
Przygotowania do debaty trwały od początku sierpnia 2012 r. Wernisaż Expanded Life Definition odbył się w Czytelni Sziuki 5 października 2012 r. Decyzją władz Muzeum wystawa została zamknięta 12 października, ze względu na to, iż papugę znaleziono martwą. Aby ten fakt nie zdominował debaty „Zwierzę – żywe tworzywo artysty?” informacja o śmierci zwierzęcia, jako przyczynie zamknięcia wystawy, została podana nu sam jej koniec.
Zaproszenie do uczestnictwa w debacie na temat wykorzystania zwierząt w sztuce przyjęli:
Profesor Danuta Ślęczek-Czakon (kierownik Zakładu Etyki Uniwersytetu Śląskiego)
Doktor habilitowany Tomasz Pietrzykowski (Katedra Teorii i Filozofii Uniwersytetu Śląskiego)
Pan Dariusz Gzyra (Stowarzyszenie Empatia)
Mgr Daniel Maliński, (doktorant w Katedrze Estetyki Uniwersytetu Łódzkiego).
Debatę prowadziła Ewa Chudyba, historyk filozofii, pełniąca w Muzeum w Gliwicach obowiązki głównego specjalisty ds. edukacji i promocji. Przed rozpoczęciem dyskusji zaproszeni goście poproszeni zostali o przedstawienie swoich stanowisk.
Anglia antropocentryzm Bakke bio-art biologia Brzeziński Burzyński Chromik Chudyba darwinizm ekofilozofia ekokrytyka ekologia ekopoezja etyka Floridi Gliwice Gzyra humanistyka Kac Kalaga Katowice Kozyra Kubisz Lebek literatura Longfellow Maliński natura Pietrzykowski podmiot religia Schauffler Sikora Ślęczek-Czakon Soćko Stopel sztuka Thomas Thoreau Virilio
Komentarze