KULTURA POPULARNA – “Mięso”, t. 4 (2015), nr 42

Data publikacji: 02/07/2015

Opublikowano w: Czasopisma

Odsłon: 4614

Komentarze:

KULTURA POPULARNA - "Mięso", t. 4 (2015), nr 42 - AnimalStudies.pl

Kultura Popularna – “Mięso”, t. 4 (2015), nr 42

Kultura Popularna to recenzowany kwartalnik naukowy wydawany nieprzerwanie od 2002 roku pod redakcją wybitnego polskiego medioznawcy prof. dr. hab. Wiesława Godzica. Celem naukowym czasopisma jest analiza kultury codzienności, nowych technologii, sztuki współczesnej, a także wszelkich obszarów związanych z zainteresowaniami społeczeństwa masowego. Aspiracją kwartalnika jest uchwycenie dynamicznych zmian zachodzących w kulturze popularnej, bez pominięcia jej kontrowersyjnych, czy znajdujących się w sferze społecznego tabu, aspektów.

Od 2012 roku „Kultura popularna” publikowana jest w wersji elektronicznej dostępnej na licencji CC. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznało aż 8 punktów za publikację w kwartalniku „Kultura Popularna”.

Redaktor Naczelny: Wiesław Godzic
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu SWPS
Strona numeru “Mięso”: http://kulturapopularna-online.pl/abstracted.php?level=4&id_issue=879260&dz=s6
ISSN 2391 – 6788
Stron: 190
Strona Kultury Popularnej: http://kulturapopularna-online.pl
Kultura Popularna na Facebooku: https://www.facebook.com/kwartalnik.kultura.popularna

Numer 42 „Kultury Popularnej” to podsumowanie Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej „Mięso!”, która odbyła się w dniach 23 – 24 czerwca 2014 roku warszawskiej Szkole Wyższej Psychologii Społeczej. Jej celem było nakłonienie badaczy wywodzących się z różnych dyscyplin naukowych do podjęcia szeroko zakrojonej refleksji nad tym wyjątkowo złożonym zagadnieniem. Czym jest mięso? Co jest mięsem? Jak scharakteryzować mięsność? Jak czytamy we wstępie:

Żyjemy przecież współcześnie w kulcie mięsa, które jednocześnie wyznacza ramy kulturowe, społeczne, etyczne, moralne i estetyczne, ale też skłania do ich przekraczania, zacierania dotąd pozornie oczywistych granic. Wyłaniająca się z naszych mięsnych rozważań tkanka jest gęsta od znaczeń, materii i metafor, unerwiona i pełnokrwista. Przy jednym stole spotykają się zjadani i zjadający. Mimo że ta niecodzienna biesiada zdaje się tętnić życiem, to jednak śmierć, jak zawsze nieuchronna, również zasiada do posiłku.

Kultura Popularna - Mięso - fragment wstępu (rozwiń)

Na niniejszy numer składa się szesnaście artykułów, w których szeroko definiowana problematyka mięsności zaprezentowana została z różnych perspektyw i z użyciem rozmaitych kluczy interpretacyjnych. Otwiera go tekst Dariusza Gzyry, w którym autor zastanawia się nad nieetycznym wykorzystaniem wizerunków zwierząt w reklamach, za punkt wyjścia przyjmując raport Zwierzęta w reklamie mięsa. Przykłady nieetycznej promocji stworzony w 2005 roku przez Stowarzyszenie Empatia. W kolejnych artykułach kwestia kulturowych i społecznych napięć wywoływanych przez mięso również została umieszczona w centrum rozmyślań. Ariel Modrzyk poddaje więc analizie społeczne procesy dewaluacji mięsa, Aleksandra Drzał‑Sierocka – kulinarny i kulturowy status ryby w Polsce jako pokarmu niemięsnego, Ludmiła Janion – toczący się w naszym kraju spór o ubój rytualny, Małgorzata Kowalewska – kontrowersje związane z foie gras i jego produkcją, Justyna Schollenberger – zjawisko diety BARF (Biologically Appropriate Raw Food/Bones And Raw Food) oraz dyskurs, jaki towarzyszy jej na forach internetowych, natomiast Arleta Galant – szczecińską legendę miejską o rzeźniku z Niebuszewa jako mit konstytuujący lokalną tożsamość.

Ostatni z wymienionych tekstów stanowi również wprowadzenie do części poświęconej kanibalizmowi. Rozpoczynają ją rozważania Wojciecha Boryszewskiego, który dostrzegł w ludożerstwie metaforę często wykorzystywaną w komunikacji masowej. W dwóch kolejnych artykułach zagadnienie kanibalizmu omówione zostało na przykładzie wybranych dzieł filmowych. Iga Łomanowska sięgnęła po Delicatessen (1991) w reżyserii Marca Caro i Jean‑Pierre’a Jeuneta, drobiazgowo interpretując podjęte w nim wątki kanibalskie. Anna Roszman przyjrzała się zaś Kanibalowi z Rotenburga (Grimm Love, 2006) w reżyserii Martina Weisza, analizując przedstawioną w nim historię w kategoriach opowieści tragicznej. W problematykę filmową wpisuje się także esej Marty Maciejewskiej, która za przedmiot swoich rozmyślań przyjęła motyw mięsa w twórczości Jana Švankmajera.

Ostatnia część dotyczy obszaru malarstwa, literatury i performansu, a mięso niekiedy funkcjonuje w niej jedynie jako pretekst, punkt wyjścia dla rozmyślań poszczególnych badaczy. Wojciech Kowalczyk opisuje więc wzajemne związki krwi i performansu, a Magdalena Tomaszewska‑Bolałek – obecność przedstawień mięsa w sztuce azjatyckiej. Autorzy dwóch kolejnych tekstów zaproponowali natomiast mięsiste interpretacje utworów literackich. Katarzyna Cupała przygląda się zatem poezji Jiřego Karáska ze Lvovic z perspektywy ukazanych w niej obrazów brutalnego seksu i gnijącego ciała, a Szymon Trusewicz analizuje wiersz Świdryga i Midryga Bolesława Leśmiana, podejmując między innymi wątek monstrualnej cielesności. Numer zamyka zaś artykuł Piotra G. Górniaka, dla którego motyw pożerania w malarstwie René Magritte’a stał się punktem wyjścia dla niezwykle subiektywnej, zindywidualizowanej wypowiedzi.

Spis treści (rozwiń)

Mięso. Wstęp – Karol Jachymek, Joanna Jeśman

Zwierzęta w reklamie mięsa – Dariusz Gzyra

Mięso jako śmieć. Społeczne procesy dewaluacji mięsa – Ariel Modrzyk

Kulinarny (i kulturowy) status ryby w Polsce. Między mięsem i nie-mięsem, między symbolem i obojętnością – Aleksandra Drzał-Sierocka

Wspólnoty mięsa. Konstruowanie tożsamości grupowej wokół sporu o ubój rytualny – Ludmiła Janion

Kwestia (nie)smaku. Foie gras – kontrowersyjny delikates i równie kontrowersyjne metody walki z jego producentami – Małgorzata Kowalewska

„Kawałek niezafałszowanej przyrody”. Analiza retoryki dietetyki zwierzęcej – Justyna Schollenberger

Miasto i mięso – Arleta Galant

Kanibalizm jako metafora w komunikacji masowej – Wojciech Boryszewski

Głód mięsa. O kanibalizmie w filmie Delicatessen – Iga Łomanowska

Dosłowność cielesnej konsumpcji. Kanibal z Rotenburga jako tragedia – Anna Roszman

Ludzkie marionetki w krwistym teatrze. Mięso w filmach pełnometrażowych Jana Švankmajera – Marta Maciejewska

Krew i performans – Wojciech Kowalczyk

Mięso w tradycyjnej sztuce azjatyckiej. Indie i Japonia – Magdalena Tomaszewska-Bolałek

Mięsne eros i tanatos. Motyw gnijącego ciała i brutalnego seksu w poezji Jiřego Karáska ze Lvovic – Katarzyna Cupała

Ciało miarą rzeczy? Świdryga i Midryga Bolesława Leśmiana – Szymon Trusewicz

Głód życia. Dwa oblicza pożerania w malarstwie René Magritte’a – Piotr G. Górniak

Recenzje

Abstracts