Redaktorzy: Roman Chymkowski, Anna Jaroszuk
Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Miejsce i rok wydania: Warszawa 2014
ISBN 978-83-235-1409-1
Stron: 348
Format: 170×240
Wydanie 1
Oprawa miękka
Tomem Ludzie i zwierzęta chcieliśmy zabrać głos w toczącej się od kilku lat w polskiej nauce debacie o istniejących i nowych sposobach mówienia i myślenia o zwierzętach. Naszym celem było przedstawienie różnych perspektyw – i tych bardziej tradycyjnych, i tych bardziej awangardowych, do współpracy zaprosiliśmy więc przedstawicieli kilku dyscyplin, m.in. socjologii, filozofii, literaturoznawstwa, antropologii, kulturoznawstwa i historii. Szczególnie zależało nam na wydobyciu perspektywy historycznej – ta bowiem, jak się zdaje, w polskich studiach nad zwierzętami cieszy się wciąż najmniejszą popularnością. Jednocześnie chcieliśmy w sposób krytyczny przyjrzeć się zarówno ujęciom antropocentrycznym – niewątpliwe wciąż dominującym – jak i propozycjom próbującym przekroczyć antropocentryzm, które dopiero zadamawiają się w polskiej humanistyce.
Spis treści (rozwiń)
Marta Bucholc – Wprowadzenie. O trwałości antropocentryzmu i paradoksach postantropocentrycznych w naukach społecznych 15
GRANICE 35
Marta Rakoczy – Człowiek, symbol, pismo. O Cassirerowskich poszukiwaniach istoty człowieczeństwa 37
Katarzyna Szkaradnik – „- Co to jest mądry goryl? – Ja”. Ludzki zwierzyniec wobec pytania o osobę 50
DEKONSTRUUJĄC 61
Marta Kluszczyńska – Ogród zoologiczny jako miejsce konstruowania Zwierzęcia 63
Małgorzata Szubartowska – O dyskursach ludzkiej dominacji w telewizyjnych programach przyrodniczych 79
Lech M. Nijakowski – Zwierzęta i ludzie po apokalipsie. Relacje zwierząt i ludzi w tekstach postapokaliptycznych kultury popularnej jako źródło wiedzy o człowieku i społeczeństwie doby późnej nowoczesności 88
W STRONĘ REPREZENTACJI NIEANTROPOCENTRYCZNEJ 105
Anna Barcz – Moja przyjaciółka krowa. O niesymbolicznej reprezentacji krowy u Julii Hartwig, Jolanty Brach-Czainy i Marlen Haushofer 107
Anna Jastrzębska – „Pasażer na gapę” obala antropocentryzm, czyli komentarz do komentarza Juliana Barnesa o wpływie Biblii na relacje ludzi i zwierząt 122
Karolina Wróbel – „Sieci różnych korespondencji”. Zwierzęta w prozie Olgi Tokarczuk 133
Justyna Schollenberger – „I poznali, że są nadzy…” Zagadnienie relacji ludzi i zwierząt w odniesieniu do władzy i wstydu 146
Joanna Jeśman – Zwierzęta w bio-arcie. Obrona czy atak 161
NA STYKU CIAŁ 173
Magdalena Dąbrowska – Siła doświadczenia. Kobiety, ich psy i zmiana paradygmatu relacji człowiek – zwierzę 175
Marzena Kotyczka – Gołębie ślady w przestrzeni miejskiej 190
Adam Repucha – Ciało ludzko-zwierzęce. O przyległości gatunków w przestrzeniach transgresji 202
Ariel Łukasz Lisowski – Osiołkowi w żłoby dano, w jeden medal, w drugi siano, czyli o sporcie z udziałem zwierząt słów kilka 219
KOLEKCJE 231
Hanna Jurkowska – „Bazyliszek prawdziwy, jednorożcowych rogów dwa, zasuszony w całości krokodyl…” Zwierzęce kurioza Hieronima Floriana Radziwiłła 233
Katarzyna Adamska – „Chowałem niegdyś sowę…” Figury zwierząt w Estetyce mieszkania Paula Schultze-Naumburga 242
Olga Anna Czeranowska – Dachowiec a angora z kryształową obróżką, czyli zwierzęta domowe jako element budowania prestiżu współczesnej „klasy próżniaczej”. Na podstawie teorii Thorsteina Veblena 252
HISTORIE 267
Monika Błaśkiewicz – Żywiciel, wyrafinowany symbol, przedmiot rywalizacji. O znanych i mniej znanych ujęciach roli i pozycji zwierzęcia w polowaniu w starożytnej Grecji 269
Piotr Morawski – Niesamowitość i realizm: zwierzęta na misteryjnej Scenie 280
Karolina Kowalska – Szekspirowski żywy inwentarz, czyli co czai się po Kątach 297
Igor Piotrowski – Insektoteologia i insektoteologie. O relacjach między Bogiem, ludźmi i owadami w kulturze Zachodu (krótka introdukcja) 309
Katarzyna Wagner – Choroby zwierząt i sposoby ich zwalczania w Warszawie w latach 1864-1901 w świetle doniesień prasy 323
Dariusz Piechota – Literatura drugiej połowy XIX wieku w świetle studiów nad zwierzętami (animal studies) 330
Indeks postaci 346
Ze wstępu Marty Bucholc (rozwiń)
Adamska antropocentryzm Barcz bio-art Brach-Czaina Bucholc Błaśkiewicz Cassirer Czeranowska Dąbrowska gatunek Hartwig Haushofer Jastrzębska Jeśmian Jurkowska Kluszczyńska kot Kotyczka Kowalska krowa Lisowski Morawski Nijakowski owady Piechota pies Piotrowski polowanie Pongo Rakoczy Repucha Schollenberger sport Szekspir Szkaradnik Tokarczuk transgresja Wagner zoo
Komentarze