Współczesne myślistwo budzi wiele kontrowersji. Gdy niektórzy rozwijają prawdziwe zamiłowanie do polowań, inni kwestionują sens ich kontynuowania i domagają się zakazania lub ograniczenia przynajmniej pewnych ich form. W powszechnej świadomości zwyczaj polowania na dzikie zwierzęta jest raczej elementem przeszłości niż świata obecnego lub przyszłego. Mimo to łowiectwo jako praktyka społeczna nie zanika nawet w najwyżej rozwiniętych państwach. Ze względu na długie trwanie i zanik funkcji użytkowych zajmuje niszę działań „tradycyjnych”. W tej książce podjęłam próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego w świecie, w którym odrzucono tak wiele dawnych praktyk, tradycja polowań na dzikie zwierzęta jest podtrzymywana.
Dorota Rancew-Sikora – adiunkt w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego. Autorka książki Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych (2007) oraz artykułów poświęconych różnym aspektom komunikacji społecznej.
Tytuł: Sens polowania. Współczesne znaczenia tradycyjnych praktyk na przykładzie analizy dyskursu łowieckiego
Autorka: Dorota Rancew – Sikora
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR
Miejsce i rok wydania:Warszawa 2009
ISBN 978-83-7383-361-6
Liczba stron: 332
Format: A5
Oprawa: miękka, skrzydełka
Książka na stronach wydawnictwa: http://scholar.com.pl/sklep.php?md=products&id_p=1983
SENS POLOWANIA - Dorota Rancew-Sikora - spis treści (rozwiń)
Część I. Możliwości ujęcia sensu polowań w dyskursie łowieckim i naukowym 9
Wstęp 9
Wprowadzenie do analizy dyskursu łowieckiego 11
Działanie tradycyjne jako przedmiot analizy socjologicznej 15
Zagadnienie możliwości podważenia sensu działania 26
Wypowiedzi myśliwych objaśniające sens polowania 29
Głosy krytyczne wobec łowiectwa 34
Zarys systematyki rozumienia sensu polowań 38
Analiza struktur społecznego świata jako szerokich kontekstów polowań 39
Poszukiwanie genezy praktyk i analiza pierwotnych znaczeń 40
Dynamiczne podejścia historyczne 40
Przeciwstawienie sensu działań indywidualnych i zbiorowych 42
Odniesienie do zróżnicowanych sytuacji działania 43
Odkrywanie interesów leżących u podstaw polowania 45
Podsumowanie 47
Część II. Sens polowań w dyskursie z perspektywy porównawczej 50
Organizacja polowań w pierwotnych grupach łowieckich 51
Spory o polowania w kontekście struktur społecznych współczesnego świata 60
Myślistwo jako sposób spędzania czasu wolnego 60
Emocje indywidualne jako zdobycz łowiecka 63
Czy myśliwi są owładnięci pasją zabijania? 65
Miłość do zwierząt i realizacja męskiej tożsamości 69
Myślistwo jako sport 73
Polowanie jako przedstawienie 79
Społeczne tło sporu o symboliczne znaczenie polowań w Wielkiej Brytanii 81
Społeczny konflikt o prawo do życia wilka w Norwegii 86
Starcie kultury miejskiej i wiejskiej tradycji łowieckiej w USA 90
Niemiecki przypadek łowiectwa “ekologicznego” 94
Myślistwo jako racjonalna odpowiedź na problem sąsiedztwa człowieka i dzikiej przyrody 96
Polowanie na biegunach znaczeń: między czystą komercją a czystą tradycją w skali międzynarodowej 100
Turystyka łowiecka 100
Zjawisko zmiennej mody na skóry dzikich zwierząt i komercyjne pozyskiwanie futer 103
Europejska tradycja polowań na ptaki 113
Podsumowanie 121
Część III. Polowanie jako polska tradycja narodowa 124
Łowiecka przeszłość na ziemiach polskich 125
Polowania szlacheckie 132
Polowania w Polsce XX-wiecznej 142
Postawy myśliwych polskich w świetle badania ankietowego 156
Opis procedury badawczej 156
Charakterystyka badanej próby 156
Pomiar wybranych postaw członków PZŁ wobec myślistwa za pomocą skal Likerta 159
Syndromy postaw łowieckich w świetle analizy czynnikowej 163
Podsumowanie wyników badania 165
Próba zbadania charakteru wewnętrznych sporów 166
Powrót tradycji? 168
Polski dyskurs łowiecki, ciąg dalszy 174
Część IV. Rola opowieści myśliwskich w konstruowaniu sensu polowań 180
Cechy opowieści myśliwskich 180
Epizodyczna tożsamość myśliwego 183
Atrakcyjność opowieści myśliwskiej 185
Analiza dialogów wewnętrznych prowadzonych przez myśliwych w sytuacji polowania 191
Zarys koncepcji dialogu wewnętrznego 191
Dialogi wewnętrzne prowadzone przez myśliwych podczas polowania 194
Możliwość zmiany definicji polowania 198
Bezrefleksyjne polowanie dla rozrywki 200
Polowanie jako obowiązek służbowy 203
Podejście praktyczne 204
Oszczędzanie strzału na później 206
Odniesienie myśliwego do norm 208
Dialog empatyczny, antropomorfizujący zwierzęta 210
Dialog empatyczny, zorientowany na innych myśliwych 214
Dialog nakierowany na wartości estetyczne 215
Możliwe rozszerzenia dialogów wewnętrznych – polowanie jako akt dyskursywny 218
Zagadnienie spójności znaczeń w sytuacji działania i w tekście 221
Część V. Polowanie jako powrót do życia w zaczarowanym świecie. Analiza opowieści symbolicznych 232
Znaczenie legendy o świętym Hubercie 232
Mity, baśnie i legendy o polowaniach 235
Symboliczne znaczenie jelenia 240
Bajka jako krytyka łowiectwa? 241
Miejsce polowań w strukturach narracyjnych bajek 243
Zwykłe i niezwykłe znaczenie polowań w bajkach braci Grimm 245
Elementy fantastyki w dyskursach miłośników zwierząt 252
Podsumowanie: polowanie i myśliwy w opowieściach symbolicznych 254
Część VI. Czy zabijanie może być dobrem społecznym? 257
Powrót ciała 259
Kultura zabijania 270
Zabijanie jako akt ofiarniczy 273
Polowanie jako akt bohaterski 282
Rytuał spełniany z dystansem 290
Zakończenie 293
Bibliografia 299
Aneks 1. Ankieta 318
Aneks 2. Wyniki badania ankietowego 323
Indeks osób 326
Komentarze